Small World: Review & uitleg
In Small World speel je in een wereld die daadwerkelijk te klein is waardoor de volkeren moeten strijden voor hun land. Combineer rassen en speciale krachten met elkaar om te spelen als vliegende tovenaars, onverschrokken amazonen, plunderende lijkeneters, rijke dwergen of als 1 van de andere rassen en speciale krachten. Je claimt land door je rassen fiches te verdelen over het speelbord. Maar raak niet al te gehecht aan je volk, uiteindelijk zal deze uitgeput raken en zul je een nieuw volk moeten uitkiezen. Small World is een soort fantasy Risk met een veel lager geluksfactor.
Bij Small World krijg je 2 dubbelzijdige speelborden die je gebruikt afhankelijk van de hoeveelheid spelers, 14 rassen, 20 speciale krachten, 186 rassen tokens, munten, een dobbelsteen & nog wat speciale tokens. Ook krijg je voor elke speler een overzicht van de rassen en speciale krachten om tijdens het spel erbij te houden.
Door fiches te plaatsen in plaats van dobbelstenen te rollen heb je je lot in eigen handen. Maar wat Small World echt uniek maakt zijn de vele rassen en speciale krachten die elk spel weer anders gecombineerd zijn. Hierdoor is geen enkel potje Small World hetzelfde.
Er zijn zat strategische keuzes te maken in Small World; Welk ras kies je? Waar val je als eerste aan? Waar zet je je verdediging neer? En wanneer ga je in verval? Voor de geluksliefhebbers is er nog een versterkingsdobbelsteen die gegooid kan worden bij je laatste aanval. Wanneer je 1, 2 of 3 fiches mist voor je overname kun je deze dobbelsteen inzetten om een poging te wagen de regio over te nemen. Het is een mooi spel waarvan alles goed doordacht in elkaar zit en mooi gebalanceerd is.
Hoe zet je Small World klaar?
Voordat je begint te spelen zoek je het speelbord dat hoort bij het aantal spelers waar je mee speelt. Leg de spelrondetegel, te herkennen als kroon, op het eerste veld van het spelrondespoor. Zet het bakje met alle rasfiches erin naast het speelbord. Schud de Raskaarten en Speciale Krachten fiches. Leg nu willekeurig 5 Raskaarten naast 5 Speciale Krachten fiches onder elkaar open. Leg de 2 stapels die je over hebt open boven de raskaarten open. Op deze manier liggen er 6 Rassen en Speciale Krachten op tafel. Er wordt een Verloren Rasfiche op elke regio geplaatst waar een Verloren Rassymbool op staat. Ook wordt er een Gebergte tegel op elk berggebied geplaatst. Als laatste krijgt iedere speler 5 Overwinningsmunten en worden alle overige fiches naast het speelbord gelegd. De speler met de meest puntige oren mag beginnen.
Hoe speel je Small World?
Het spel word in meerdere rondes gespeelt waarbij elke ronde bestaat uit 3 acties:
- Kies een Ras en Speciale Kracht combinatie
- Verover regio’s
- Ontvang overwinningsmunten
Als eerste kiest een speler dus een Ras van de tafel. Het onderste ras is gratis, op elk ras wat de speler van beneden naar boven overslaat moet hij een muntje leggen. Kiest een andere speler later dan een ras met een muntje erop, mag deze speler deze pakken.
De speler krijgt dan de Rasfiches die horen bij het Ras wat hij of zij heeft gekozen. Het aantal rasfiches dat je krijgt wordt bepaald door de som van de getallen die op het Raskaarten en Speciale Kracht fiche staan. Zo krijg je bij sterkere Krachten vaak minder fiches om het spel in balans te houden. Hierna worden de Rassen naar beneden geschoven en komt er zo een nieuw Ras vrij.
Een speler kan nu beginnen met het veroveren van regio’s. Wanneer je een eerste verovering wil doen met je ras, zul je aan de rand van de kaart moeten beginnen. Je neemt een gebied over door 2 Rasfiches te plaatsen + 1 Rasfiche voor elk fiche wat zich al in dit gebied bevindt. Dit kunnen bijvoorbeeld gebergtes zijn, Verloren Volk fiches, Trolgrotten of natuurlijk je tegenstanders. Ligt er in een gebied dat je wil overnemen een Gebergte, een Trollengrot en 2 trollenfiches. Dit zijn 4 fiches bij elkaar en zul je dus 2 + 4 = 6 fiches nodig hebben om dit gebied over te nemen. Wanneer een regio is overgenomen die bezet was door een tegenstander, gaat er 1 fiche van de tegenstander terug in de voorraad en krijgt de tegenstander het restant van zijn fiches terug om in te zetten voor veroveringen.
Volgende veroveringen moeten altijd plaatsvinden aan aangrenzende regio’s. Tenzij je Speciale Kracht je in staat zet om elk willekeurig gebied over te nemen, zoals de speciale kracht Vliegen doet. Of de Onderwereld Kracht waarmee je gebieden met een grot met elkaar laat verbinden. Wanneer je niet genoeg fiches over hebt om nog een gebied over te nemen mag je nog een laatste poging wagen met de versterkingsdobbelsteen. Deze dobbelsteen, die 3 lege vakken en eenmaal 1, 2 en 3 telt, vermindert het aantal fiches dat je nodig hebt voor een verovering met het aantal ogen dat je gooit. Hierna mag je je fiches herschikken om je verdediging op te zetten en ontvang je 1 munt voor elk gebied dat je bezet. Ook hier kunnen Speciale Krachten of Ras eigenschappen je helpen. Zoals de Speciale Kracht Bos die elk bezet bosgebied 1 extra overwinnningsmunt geeft. Of de eigenschap van de mens die 1 munt extra krijgt voor elk landbouwregio.
Hierna is een volgende speler en gaat dit rond. Als je je al later in het spel bevindt, mag je in het begin van je beurt zoveel fiches van het bord nemen als je wil om weer aan te vallen. Gebieden die je leeg achterlaat zijn niet meer bezet. Op een moment zul je erachter komen dat je niet meer voldoende fiches hebt om door te spelen. Dit kan komen doordat je te veel gebieden tegelijk bezet, of doordat jouw volk meerdere keren is aangevallen door je tegenstanders. Je kan dan in verval gaan. Je draait dan alle fiches inclusief je Raskaart en Speciale Kracht fiche om en laat 1 fiche, omgekeerd, in elk bezet gebied achter. Je kunt geen veroveringen doen in deze beurt. Je krijgt nog wel munten en kunt in de volgende beurt een nieuw Ras uitkiezen.
Na elke ronde verschuift de spelrondetegel. Het spel eindigt wanneer het laatste vakje van het spelrondespoor is bereikt. Een spel duurt hierdoor altijd 8, 9 of 10 rondes, afhankelijk van de hoeveelheid spelers. De speler met de meeste overwinningsmunten wint het spel.
Small World review
Wie houdt er nou niet van een potje Risk? Stiekem toch wel een hoop mensen. Ondanks dat iedereen wel houdt van een potje wereldoverheersing, hebben weinig mensen zin om urenlang alle dobbelstenen tegen te hebben. Met Small World heb je daar geen last van. Doordat je overnames doet met behulp van fiches in plaats van dobbelstenen.
Waar Small World echt in schittert is zijn veelzijdigheid. 14 Rassen met hun eigen Ras eigenschappen, die zowat eindeloos combineren met de 20 Speciale Krachten maakt ieder potje Small World uniek.
Small World heeft een 7.3 rating op BoardGameGeek en wij kunnen ons daar wel in vinden. Ondanks dat het enorm gevarieerd is, zijn de vele verschillende eigenschappen lastig te onthouden voor spelers die dit spel af en toe uit de kast halen. Doorgewinterde Boargamers zullen het wel wat sneller onder de knie krijgen. Bij het spel krijg je in ieder geval een ‘cheat-sheet’ voor elke speler. Hierop staat aan de ene kant een overzicht van de Rassen en Krachten, en aan de andere kant het verloop van een speelronde.
Uitbreidingen en variaties
Small World is in 2009 uitgegeven. Alle kansen dus om dit spel uit te breiden met variaties en expansies. En daar heeft de uitgever ook gebruik van gemaakt, Er zijn namelijk vele uitbreidingen gemaakt voor dit spel. Deze variaties en uitbreidingen zijn alleen niet in het Nederlands verkrijgbaar. Maar er word nauwelijks tekst gebruikt in het spel, alleen de krachten en rassen zullen dan in het Engels zijn (en het regelboekje natuurlijk). De twee grootste variaties op Small World zijn:
De grootste uitbreiding zijn: Small World: Realms & Small World: Be not afraid. In Realms kun je de kaart aanpassen naar 12 scenario’s. Of je kunt ervoor kiezen om zelf een kaart te bedenken. Realms is te gebruiken met het basisspel of Underground. In Be not afraid bevat 5 nieuwe Rassen en 5 nieuwe Speciale Krachten die je kunt combineren met het basisspel.
Verder zijn er nog uitbreidingen uitgegeven als onderdeel van de Small World Design Contest. Waarbij meer dan 700 inzendingen vormgaven aan een aantal uitbreidingen. Een aantal hiervan zijn:
- Small World: Tales and Legends (Winnaar van de Contest)
- Small World: Leaders of Small World
- Small World: Grand Dames of Small World
Maar omdat die niet allemaal in Nederland beschikbaar zijn heb ik hier nog een paar opties voor je:
Conclusie
Small World is dus een wereldverovering spel met veel variatie voor 2 tot 5 spelers. Het spel zal in het begin misschien flink ingewikkeld lijken door alle verschillende elementen van het spel, maar het zijn juist die elementen die het spel zo goed maken. Wel vinden we, zoals dat vaak is met veroveringselementen, dat het spel wat minder leuk is met twee spelers. Je hebt minder keuze in wie en waar je aanvalt. En wanneer er 1 speler te hard gaat, kun je met meer spelers nog samenspannen wat het extra leuk maakt. Maar dan over het algemeen: Small World is een goed spel voor de wat meer hardcore boardgamer.
“Het wordt krap in Small World. Er leven simpelweg te veel verschillende Rassen in het land dat jij geërfd hebt van je voorouders. Zij rekenen erop dat jij een rijk uitbouwt, waarmee je de wereld kan domineren. Met een gekozen Ras/Speciale Kracht combinatie, zal je dankzij je Speciale Kracht ten strijde moeten trekken tegen aangrenzende gebieden, dit vaak ten koste van je zwakkere buren. De sleutel tot de overwinning is het bepalen wanneer je een beschaving moet opgeven en een nieuwe moet oprichten en uitbouwen in het land van Small World!”
– Days of Wonder Inc
