Catan: Review & uitleg
Catan wordt gespeeld met 3 of 4 spelers op een nieuw ontdekt eiland welke rijk is aan grondstoffen. Iedere speler begint het spel met 2 dorpen en probeert hiermee hun kolonisatie op het eiland te vergroten. Door middel van een strategische startlocatie, tactische keuzes en met wat geluk van de dobbelstenen proberen spelers als eerste 10 overwinningspunten te bemachtigen. De speelwijze van Catan is redelijk simpel, maar het spel is zo vormgegeven dat het eindeloos vaak gespeeld kan worden zonder verveling.
Bij Catan zit een modulair speelbord. Dit houdt in dat het speelbord elke keer anders opgezet kan worden. In de doos zitten verder speelstukken voor 4 personen en 1 rover. Elke speler krijgt 15 straten, 5 dorpen en 4 steden. Als laatste heb je de bank met de grondstof- en ontwikkelingskaarten en 2 dobbelstenen.
Catan is voor iedereen, een spel dat eigenlijk in iedere spelletjeskast wel thuishoort. Een spel dat simpel te begrijpen is voor bordspelers van elk niveau maar toch genoeg variatie en strategie bevat dat ook hardcore boardgamers hier hun ei bij kwijt kunnen. De variatie is meer dan alleen het modulaire bord, waardoor het speelveld er elke keer anders uitziet. Ook zijn er meerdere strategieën te spelen die tot de winst kunnen leiden. Niet gek dus dat Catan wereldwijd al meer dan 27 miljoen keer is verkocht.
Hoe zet je Catan op?
Om het eiland van Catan op te bouwen klik je eerst alle zeetegels in elkaar. Je schudt de landtegels en legt deze in een willekeurige volgorde neer. Hetzelfde geldt voor de cijferfiches, leg deze op de landtegels met uitzondering van de woestijn. De spelregels raden alleen aan om de rode cijfers niet direct naast elkaar te leggen. Zet de rover op de woestijn en geef iedere speler zijn speelstukken. Schud de ontwikkelingskaarten en leg deze dicht in de kaartenhouder samen met de andere grondstoffen. Het spel kan nu beginnen!
Hoe speel je Catan?
Kies een startspeler. Deze speler mag nu zijn eerste dorp, op een driesprong op het bord plaatsen. Gevolgd door een straat die wordt geplaatst tussen 2 landtegels. Met de klok mee worden er nu door elke speler 1 dorp en 1 straat neergelegd. Er moeten altijd op zijn minst 2 straten tussen alle geplaatste dorpen passen. Wanneer de laatste speler is geweest, mag deze speler nog een keer. Nu draait de richting en mag iedereen weer 1 dorp en 1 straat neerleggen. Zo is de 1e speler ook weer als laatste aan de beurt. Iedere speler krijgt de grondstoffenkaartjes die gelijk zijn aan de grondstoffen waar iedere speler zijn of haar 2e dorp heeft geplaatst.
De startspeler mag nu weer beginnen en gooit de dobbelstenen. Het aantal ogen van de worp bepaalt welke landtegels grondstoffen opbrengen. Heb jij een dorp dat grenst aan een 8 en word er 8 gegooid? Dan krijg jij de grondstoffen die op die landtegel staat afgebeeld. Bijna elk getal ligt 2 keer op het speelbord. Zo is het dus ook mogelijk dat jij 2 grondstoffenkaarten ontvangt wanneer er een bepaald getal wordt gegooid.
Nadat er gegooid is en elke speler is uitbetaald vanuit de bank mag de actieve speler bouwen en/of handelen. Je mag grondstofkaarten uit je hand aanbieden aan andere spelers en ruilen als ze iets hebben wat jij wilt hebben. De handelsfase is vrij. Iedere speler mag dus een tegenbod doen of meerdere kaarten voor 1 aanbieden. De enige regels voor het handelen zijn dat kaarten niet gratis weggegeven mogen worden, en dat er alleen geruild mag worden met de actieve speler.
Een speler kan er ook voor kiezen om te ruilen met de bank. Hiervoor lever je 4 kaarten (van 1 en dezelfde grondstof) in voor 1 kaart naar keuze van de bank. Als je een dorp op een haven bezit kun je ook 3 op 1 of, afhankelijk van de haven, 2 op 1 ruilen met de bank.
Wanneer je bouwt geef je de benodigde grondstoffen aan de bank en plaats je de straat, dorp of stad op het bord.
– Tussen dorpen moeten altijd 2 straten liggen. Ook mag je geen dorp plaatsen als deze 1 straat verwijderd ligt van een ander dorp of stad –
Straten en dorpen kun je bouwen om op andere landtegels met andere grondstoffen en cijfers te komen. Dit levert later in het spel dan ook weer grondstoffen op. Steden kunnen alleen gebouwd worden op plekken waar je al een dorp hebt liggen. Je haalt het dorpje van het speelbord en plaatst er een stad. Een stad levert altijd 2 grondstoffen op van de getallen die gegooid worden.
Als laatste kun je ontwikkelingskaarten kopen. Hier kunnen ridderkaarten, overwinningspunten, monopoly-, uitvinding-, of stratenbouwkaarten inzitten. Deze kaarten mag je niet spelen in de beurt dat je ze gekocht hebt. Je mag deze kaarten wel meerdere beurten bewaren.
Let tijdens het spel erop dat je niet te veel kaarten in je hand houdt! Wanneer een 7 wordt gegooid en een speler heeft meer dan 7 kaarten in zijn of haar hand, dan moet die speler de helft (naar beneden afgerond) van zijn kaarten inleveren aan de bank. De speler die 7 heeft gegooid mag dan ook de rover over het bord verplaatsen en een kaart stelen bij een tegenspeler. Een grondstoffentegel waar een rover op staat levert geen grondstoffen op.
Hoe verdien je punten bij Catan?
Elke dorp in Catan is 1 punt waard en elke stad is 2 punten waard. De langste handelsroute en grootste riddermacht zijn beide 2 punten waard. De langste handelsroute kun je bemachtigen door op z’n minst 5 straten achter elkaar neer te leggen. Deze kun je ook weer kwijtraken wanneer een andere speler meer straten achter elkaar neer legt. De grootste riddermacht kun je krijgen wanneer je 3 ridderkaarten hebt geopend. Hiervoor geldt hetzelfde; namelijk dat de riddermacht overgenomen kan worden op het moment dat iemand je inhaalt. Als laatste zitten er 5 overwinningspunten in de stapel gesloten ontwikkelingskaarten.
Catan review
Catan is in onze ogen een spel dat in iedere spelletjeskast thuishoort. Zelf speel ik al zo’n 15 jaar Catan en ben ik allang de tel kwijt hoeveel potjes en uren ik dit spel hebt gespeeld. Vroeger vooral met mijn vader en mijn opa, en tegenwoordig vooral met vrienden. Ik zal dan ook echt durven zeggen dat Catan genoeg variatie biedt. De variatie is meer dan alleen het modulaire bord, waardoor het speelveld er elke keer anders uitziet. Ook zijn er meerdere strategieën te spelen die tot de winst kunnen leiden. Dit is ook te zien aan het feit dat er al vanaf 2001 het wereldkampioenschap Catan wordt gehouden.
Vaak kijk ik ook nog op BoardGameGeek om te kijken hoe goed een spel scoort. In het geval van Catan is dat een 7.1, wat ik erg mager vind voor dit spel. Dit zal ongetwijfeld komen doordat Catan een spel is voor elke doorsnee bordspelliefhebber, en meer complexe spellen met veel diepgang al snel hoger scoren onder fanatieke bordspel fans.
Catan is het meest uitdagend met 4 spelers. Aangezien het bord met 3 spelers heel erg open is met veel plekken om naartoe te kunnen bouwen. Maar is in beide gevallen leuk om te spelen. En al met al zal ik Catan nog jaren blijven spelen. En ondanks dat ik zelf niet alle uitbreidingen gespeeld heb vind ik Zeevaarders de leukste toevoeging. Maar de volgende keer als ik het spel uit de kast haal? Dan zal ik waarschijnlijk gewoon weer ouderwets het basisspel pakken. Het heeft voor mij namelijk al genoeg variatie van zichzelf.
Uitbreidingen en variaties
Wanneer je nog meer variatie wil hebben terwijl je Catan speelt zijn er genoeg uitbreidingen om uit te kiezen. Zelf benoemd Catan de volgende als de belangrijkste uitbreidingen:
Daarnaast zijn er vele variaties op het basisspel uitgebracht zoals: Star Trek, Game of Thrones, Catan Junior (voor de kleintjes), Catan Histories, Catan; kolonisten van de lage landen, Catan 3D en nog vele andere. Zelf ben ik nooit zo heel erg fan geweest wanneer er variaties werden uitgebracht van een succesvol spel. Vaak is het basisspel al zo goed dat het alleen maar minder kan zijn. Hoewel ik de 3D Catan wel echt geweldig vind.
De wereld van Catan legde ook mogelijkheden open voor vele andere adaptaties van het bordspel. Zoals het Catan kaartspel en het Catan dobbelspel.
Conclusie
Catan is voor iedereen. Een spel dat simpel te begrijpen is voor bordspelers van elk niveau maar toch genoeg variatie en strategie bevat dat ook hardcore boardgamers hier hun ei bij kwijt kunnen. De uitbreidingen van Catan kunnen een leuke toevoeging zijn. Van de vele variaties die van het spel zijn uitgebracht zijn wij alleen niet zo’n fan. Geef ons maar het oude vertrouwde Catan. Dan hebben wij gegarandeerd een leuke avond.
Ontdek een nieuwe wereld! Zijn jullie nieuw op het eiland CATAN en gaan jullie als echte kolonisten aan de slag? Het vruchtbare land levert veel grondstoffen op, waarmee jullie straten en dorpen bouwen. Al snel bloeit de handel tussen de kolonisten op en groeien dorpen tot steden uit. De stijgende welvaart zorgt voor drukte op het eiland. Er ontstaat een spannende wedloop om de langste handelsroute, de grootste riddermacht en de meeste punten. Smeed intelligente plannen, handel gewiekst en vertrouw op een vleugje geluk in dit uitdagende avontuur.
– 999 Games
